İnsanların bankacılık ile faiz arasında yaşadığın uzun süreli problemin çözümü olarak görülen katılım bankacılığı faizsiz bir şekilde bankacılık hizmeti sunan bir sistem olmaktadır. Bu tür bankalar fon toplayıp topladıkları fonları ticaret, finans kiralama ve ortaklık şeklinde değerlendirmektedir. Kar zarar prensibine göre çalıştığı için müşterilerine de elde edilecek kar ile ilgili herhangi bir garanti vermemektedir.
Bu sistemde katılım bankaları kar payı oranları yapılacak işleme göre değişmektedir ve edilecek zarar durumunda müşterilerinde zarar etmesi mümkün olmaktadır. Katılım bankaları müşterilerine istedikleri anaparayı direkt olarak vermez istenilen malı alıp müşteriye satarak, kiralayarak yada iş bazında ortaklık şeklinde vermiş olmaktadır.
İlk Katılım Bankacılığı Nasıl Çıktı?
İslam dininde faizin haram olması fakat iş yaparken finans sağlanması gerektiğinden dolayı bu bankacılık sistemi ortaya çıkmıştır. Bankaların para satıp faizli bir şekilde tekrar alması yerine ticaret yapıp kar payı ile kazanç sağlaması esasına dayanan sistem ilk olarak Mısırda 1963 yılında kurulmuştur. Türkiye’de ilk katılım bankaları hangileri sorusuna verilecek cevabı şöyle sıralayabiliriz;
- İlk olarak Albaraka Türk bankası faizsiz bir hizmet vermiştir,
- Ziraat Katılım Bankası,
- Vakıf Katılım Bankası
- Daha sonrasında birçok banka katılım bankacılığı hizmeti vermiştir.
Katılım Bankacılığı Avantaj ve Dezavantajları
Katılım bankalarının müşterilerine sunduğu en büyük avantaj faizsiz bir şekilde hizmet sunmasıdır. Dezavantajı olarak ise yapılan ticaret sonrasında elde edilen zararın müşteriye de yansıması olmaktadır. Bu bankacılık sisteminde diğerler bankalarda olan mevduatların 100.000 TL’ye kadar TMSF güvencesi altında olmaktadır. Üstelik BDDK tarafından denetime tabi tutulduğundan dolayı katılım bankacılığına olan güveni artırmaktadır.
Katılım Bankaları Tarafından Verilen Hizmetler Nelerdir?
- Özel cari hesaplar,
- Teminat mektubu verilmesi,
- Vergi ödemelerinde aracılık yapılması,
- Döviz alım ve satımı yapılması,
- Çek karnesi verilmesi,
- Seyahat çeki verilmesi,
- Yurt dışı ve yurt içi havale yapılması,
- Elektrik, su, doğalgaz ve telefon faturalarının ödenmesi,
gibi diğer bankaların yaptığı tüm işlemleri yapabilmektedir.
Katılım Bankacılığı Caiz Mi?
İlk olarak Mısırda İslam şartlarının faizi haram kılmasından dolayı ortaya çıkan katılım bankacılığı kişilere faizsiz hizmet sunmaktadır. Katılım bankaları müşterilerinden aldıkları para ile topladıkları fonları sanayi ile ticaret gibi alanlarda değerlendirmektedir. Yapılan iş sonucu elde edilen kar yada zarar oranını müşterilerine paylaştırmaktadır. Bu sebepten dolayı din adamlarının katılım bankacılığı helal mi sorusuna verdikleri cevap olumlu olmaktadır ve faizsiz bankacılığın kapısı açılmaktadır.
Katılım bankaları kredi verirken aslında murabaha kredisi olarak adlandırılan bir sistemi kullanmaktadır ehven-i şer olarak görülmekte ve cevaz verilmektedir.
Leave a Reply